EĞİTİM VE KÜLTÜR
Hınıs ilçesinde okuma-yazma bilen nüfusun oranı ülke genelinde olduğu gibi her iki cinsiyet için de artış göstermektedir. 1935 yılında erkek nüfusun %14,3'ü, kadın nüfusun %2,9'u okuma-yazma bilirken bu oran 2000 yılında yapılan son nüfus sayımlarında erkek nüfusta %92,2'ye, kadın nüfusta %74,6'ya yükseldiği belirlenmiştir. Kadın nüfusun okur-yazarlık oranı erkek nüfustan daha hızlı artmakla birlikte cinsiyetler arasındaki fark halen devam etmektedir.
Hınıs ilçesinde en az ilköğretim mezunu olanların oranı 1975 yılında erkek nüfusta %14,5, kadın nüfusta %4,2 iken bu oran 2000 yılında erkek nüfusta %47,7'ye, kadın nüfusta ise %20,1'e yükselmiştir. Halen de bu oran hızlı bir şekilde artış göstererek devam etmektedir. Eğitim düzeyindeki gelişim eğitim çağını bitiren 25 ve daha yukarı yaştaki nüfus için incelenmiştir. 1975-2000 döneminde 25 ve daha yukarı yaştaki nüfusun içinde ortaokul ve ortaokul dengi, lise ve lise dengi ve Yükseköğretim mezunlarının paylarının her iki cinsiyet içinde artış göstermekte olduğu belirlenmiştir. Ortaokul ve ortaokul sonrası eğitim düzeyleri incelendiğinde kadın ve erkek nüfus arasında çok bariz farklılıklar olduğu görülmektedir. Ortaokul ve lise mezunu olan erkeklerin oranı, kadınların oranından yaklaşık üç kat daha fazladır. Eğitim düzeyinde özellikle lise ve yükseköğretim mezunlarında önemli bir gelişme olmuştur. 1975 yılında erkek nüfusun %4,2'si, kadın nüfusun %1'i lise mezunu iken bugün erkek nüfusun %18'i, kadın nüfusun %5,8'i lise mezunudur. Yükseköğretim mezunu olan nüfus oranı her iki cins için de artış göstermekle birlikte kadın nüfustaki artış, erkek nüfustan fazla olarak gerçekleşmiştir.1975 yılında erkek nüfusun %1,8'i, kadın nüfusun %0,3'ü yükseköğretim mezunu iken, bu oran bugün erkek nüfusta %9'a, kadın nüfusta ise %2,9'a yükselmiştir.
Bölgede okuma yazma oranı % 70 civarındadır. Bu oran erkeklerde % 70-75’ e çıktığı gibi kadınlarda % 40 civarındadır. Köylerin çoğunluğunda İlkokul mevcut olup ayrıca HALİLÇAVUŞ-ERENCE-OVAKOZLU-OVAÇEVİRME ve YOLÜSTÜ köylerinde Ortaokul mevcuttur. İlçe merkezinde ise İlkokul ve Ortaokulun yanı sıra Yatılı Bölge Okulu, Çok Programlı Lise, İmam Hatip Lisesi ,Pratik Kız Sanat Okulu, Endüstri Meslek Lisesi mevcuttur. Okul harici eğitim merkezi yoktur. Sinema, tiyatro, gösteri merkezi gibi sanat merkezleri bulunmamaktadır
HINIS OYUNLARI
Hınıs'ta (revaçta) bulunan oyunların adları şunlardır: Aşırma, Belen, Delilo (Lorki), Depşororo, Hanmay, Hoşbilezik, Keçiki, (Nadem Hırçıki), Koçeri, Kutto, Laççin, Lezli, Nari, Nargülüm, Ninarano, Piçügürik, Temürağa, Yari, Yarkuşta, Zeliyi, Zirave.
Adları geçen Hoşbilezik, Lorki ve Temürağa fazlasıyla ilgi görmüş, aslen Erzurum oyun çeşitlerindendir. "Temürağa" adlısının ağırbaşlılığını, bütün Anadolu sıra oyunları üzerindeki asil (soylu) etkisini buracıkta işaretlemek uygun olacaktır. Yarkuşta adlısına gelince; onun üzerinde de bir iki satırla durabiliriz.
Ankara Radyosu'nda "Bitlis'ten alınan bir oyun havası" diye anılarak ara sıra çalındığına şahit olduğumuz Yarkuşta aynı şeydir. Hüviyetini (kimliğini, özelliklerini) şöylece özetleyebiliriz: Kabadayıca tavırlarıyla yiğitlemelerimiz arasında yeri olan oyunlarımız hep bilinir. Ege'den Harmandalı Zeybek, Erzurum'un Hançer Barı ne ise, Van gölü dolayının Yarkuşta'sı da odur, Yarkuşta Oyunu, bir nevi (çeşit) spor gösterisi de sayılabilir. Buna Türk boksu gözüyle bakılırsa hiç de yanlış olmazdı.
Karşı karşıya saf kurmuş iki takım. Her takımda en az üç kişi var. Aradaki mesafe üç - dört adımlıktır. Davul - zurnanın temposu bir hücum borusu gibi öter. Önce bir taraf saldırı halinde, karşı taraf savunma durumdadır. Sonra roller değişir. Savunanlar avuçlarını açıp hasım tarafa yönelterek sağ ellerini yukarı kaldırırılar. Hamleyi yapan takım ise çalgının buyruğuna uyarak ve kıvrak dönüşlerden hız, kesik ve gürlek n'ralardan kuvvet alarak o açılmış ellere var kuvvetleriyle birer sille aşk ederler. Şamarların topluca inişi ve şakırtılarının davul gümbürtüsü ile birlikte uzaklara yansıması elzemdir (gerekir). Bu oyun, kollar yoruluncaya kadar devam eder, patlayıncaya kadar bazen sürer.
Yarkuşta'nın seyrine dalanlar, bu çatışmanın bir eğlence mi, yoksa gerçekten bir döğüş mü olduğunu fark edemeyecek hale gelirler.
Anasayfa 
